Een verrassende nieuwe kijk op het werk van Annie M.G. Schmidt, gekozen en gepresenteerd aan de vooravond van het zeventigjarig bestaan van Uitgeverij Van Oorschot in 2015.

In 'Die van die van u' is voor de eerste keer geen onderscheid gemaakt tussen Schmidts gedichten voor kinderen en volwassenen. Het resultaat is even verrassend als aanstekelijk.

'Dankzij jou en jullie jubileumboek ben ik nu ingelijfd bij de literatuur, althans dat zegt men algemeen. Ik voel me de bejaarde hoer die plotseling op visite mag bij de streng calvinistische familie. Ze zijn vriendelijk.'
Dit aardige, korte en prachtig-venijnige briefje schreef Annie M. G. Schmidt aan uitgever Geert van Oorschot kort na de verschijning in 1985 van de bundel Gedichten, waaraan zij meewerkte. Hij bevatte een keuze uit eigen werk van zes dichteressen die de uitgever de moeite waard vond. De andere vijf waren Elisabeth Eybers, Fritzi Harmsen van Beek, Judith Herzberg, Hanny Michaelis en M. Vasalis.
Aan de vooravond van het zeventigjarig bestaan van Uitgeverij Van Oorschot in 2015 verschijnt nu, dankzij de erven Schmidt en collega-uitgeverij Querido, voor één keer een keuze uit haar werk die, naar het befaamde citaat van Simon Carmiggelt, is 'gedundrukt door Van Oorschot'.

Gedichten, 256 pagina's, gebonden met stofomslag en leeslint.

We willen graag langer leven zonder ouder te worden. Ziekte en dood, dat overkomt alleen anderen - tot het lichaam zich aan ons opdringt. Sanatorium onderzoekt hoe we ons, van geboorte tot dood, en daarna, verhouden tot ons fysiek omhulsel.

Er is niets om bang voor te zijn.
Probeer het lichaam te beschouwen
als een auto. Er gaat brandstof in,
de koeling moet werken en soms is er file.

Als er iets kapot gaat, kunnen we het maken. Er is medisch steeds meer mogelijk - botox, plastische chirurgie, maar ook ingrepen die verder gaan dan het aanpassen van het uiterlijk. Op nuchtere toon stelt Vrouwkje Tuinman vragen over fragiele onderwerpen. Over het 'gewone' leven, zorg, angst voor dementie en de dood, het verbeteren van het eigen lichaam en het zoeken van levensdoelen.

Iedereen hoest en niemand slaapt.
De uren rijgen zich met draden
speeksel aan elkaar. Wie niet ziek was
wordt het hier. De nieten in je buik zetten
de boel op springen. Degene die als eerste
op de hulpknop drukt is af.

'Dan dada doe uw werk!' Met deze woorden besluit I.K. Bonset in 1921 in De Stijl een tirade tegen pogingen om 'de kanselliteratuur van vóór '80' in het interbellum nieuw leven in te blazen. Of dada het 'predikantenpathos' inderdaad wist uit te drijven uit de Nederlandstalige literatuur valt te betwijfelen. Wel lieten dada en andere avant gardistische 'ismen' hun onmiskenbare sporen na in de Nederlandstalige poëzie.
In de bloemlezing Dan dada doe uw werk! presenteren samenstellers Hubert van den Berg en Geert Buelens een dwarsdoorsnede van de poëtische avant-garde in de vroege twintigste eeuw in Nederland en Vlaanderen. De bloemlezing bevat werk van onder anderen Piet Mondriaan, I.K. Bonset, Paul van Ostaijen, Herman van den Bergh, Hendrik de Vries, H. Marsman, Pierre Kemp, Kurt Schwitters, Antony Kok, E .L.T. Mesens, Til Brugman, Gaston Burssens, A.C. Willink, Michel Seuphor en H.N. Werkman.

Dan dada doe uw werk! is het laatste deel in de Dada-reeks van Uitgeverij Vantilt. Eerder verschenen Tenderenda de Fantast van Hugo Ball, In den beginne was Dada van Raoul Hausmann, 7 dadamanifesten van Tristan Tzara, En Avant dada van Richard Huelsenbeck, Een avond in Cabaret Voltaire van Hans Arp e.a., Jezus Christus Quibus van Francis Picabia en Apologie van de luiheid en Pan Pan voor de Poeper van de Neger Naakt & Bar Nicanor van Clément Pansaers.

De mens kan met zijn getob en gefilosofeer weinig anders doen dan zich verschansen in een wereld van industrie, steden en treinstations, maar ontsnappen aan de wetten van de natuur kan niemand. In deze gedichten is bijna altijd een milde dreiging aanwezig, als ondertoon van iets groters dan de dichter en haar gedachtewereld. Regen, kosmos, kamerplant is een even fabelachtige als ontnuchterende bundel, vol plichtsbesef tegenover de tijd, de ruimte en de elementen. Rebels en berustend, ridicuul en wijs, grappig en sinister. Licht verontrustende gedichten van een dichter die zich even goed thuis voelt op kosmische schaal als in het DNA van het vogelbekdier.

De hopla is een vorm in de poëzie die uitsluitend gebezigd wordt door Herzberg. Het zijn ultrakorte gedichtjes van vier à vijf regels, al dan niet rijmend, waarin alles wordt gezegd zoals alleen Judith Herzberg het kan zeggen. In 111 Hopla’s zijn de beste hopla’s verzameld.

Nul is in de nieuwe bundel van Edwin Fagel een duistere kracht waarin alles samenkomt. Nul is het goddelijke en het niets; de extase en de dood. Nul is het kwaad dat broeit onder alles wat is. En nul is het licht absorberende oog, dat zo de tegenpool is van de zon. Fagel schrijft aan de hand van deze noties bezwerende gedichten over de eeuwige cyclus van geboorte, leven, dood en wedergeboorte. Nul is alles, in deze poëzie. 'Nul' is een krachtige, duistere en intrigerende bundel.

In 2002 publiceerde Tom Lanoye Niemands Land, een bejubelde bloemlezing en bewerking van de elegische gedichten van War Poets uit WO I als Wilfred Owen, Rupert Brooke en Ivor Gurney. In de opvolgbundel Overkant (2004) maakte Lanoye duidelijk dat 'the literary war' ook grote Franse, Duitse, Russische, Italiaanse en Hongaarse poëzie heeft opgeleverd. Beroemde dichters als Majakowski, Trakl, Apollinaire, Stramm, Marinetti en Ungaretti lieten zich door het krijgsgeweld inspireren. In tegenstelling tot de War Poets zetten zij de industriële vernieuwing van het oorlogsbedrijf om in literaire vernieuwing. De Groote Oorlog werd zodoende zelfs de bakermat van de moderne literatuur.
Beide bundels, Niemands Land en Overkant, zijn in deze band eindelijk samengebracht.

Al gaat het om gedichten van zeer uiteenlopende stijl en strekking, in de bewerkingen van Lanoye lijkt het alsof ze zijn geschreven door slechts één naamgenoot van hemzelf. Een Vlaming uit dat tijdvak, die in één grote, samenhangende bundel zijn wanhoop uitschreeuwt - weliswaar via geleende gedichten. London en the Thames worden Gent en de Leie, Sussex wordt het Soete Land van Waas.
Dankzij dit dichterlijke spel hevelt Lanoye oorlogslyriek over van de ene naar de andere taal, van de ene naar de andere biotoop. Zodoende creëert hij, op bescheiden schaal, een tot nu toe ontbrekend literair geheugen. Want op Paul van Ostaijens jeugdwerk na kent de Nederlandstalige literatuur verrassend weinig werk dat dateert uit WO I.

Tom Lanoye (1958) staat bekend als auteur van succesromans als Kartonnen dozen, Sprakeloos en Gelukkige slaven. In 2012 schreef hij het uitstekend ontvangen Boekenweekgeschenk Heldere hemel. Lanoye kreeg de Constantijn Huygensprijs 2013 voor zijn hele oeuvre.

'Lanoye gaat eigenzinnig om met zijn bronnen. Het resultaat is overtuigend, levendig en fris. Groote Oorlog, Mooi Boek.' NRC Handelsblad

'Tegelijk vertalen en oorspronkelijk werk afleveren, zowel eerbiedig als authentiek _ alleen een dubbele lauwerkrans doet recht aan wat Lanoye voor elkaar heeft gekregen.' de Volkskrant

'Ineens heeft Vlaanderen de oorlogspoëzie die er in feite niet is. Lanoye heeft al zijn talent, vindingrijkheid en taalgevoel ingezet.' PZC

'Sober en sereen. Een mooi boek voor een groot publiek.' De Morgen

In Crowdsurfen op laag water gebruikt Daniël Vis beelden die alleen 's nachts zouden mogen worden uitgezonden, met waarschuwingen van de kijkwijzer. Van waterboarding tot boze peuters met roosvicee, als er maar ongemak in zit. Een jongen ontdekt de vrouwenlaarzen van z'n zus, een huisvrouw druppelt antivries in het eten, de kat van de buren wordt bespoten met bleek, de psycholoog praat, en ondertussen zit een net-legale webcamgirl op klanten te wachten. Het gaat niemand gemakkelijk af.
Op Tarantino-achtige wijze ontrafelt Daniël Vis uiterst actuele doch ook persoonlijke thema's. Dit doet hij op een harde, narratieve en atypische manier, waarbij niets mooier gemaakt wordt dan het is.

Daniël Vis (1988) schrijft gedichten en treedt op. Hij publiceerde in onder meer Strak!, Het Liegend Konijn en Plebs. Dit jaar won hij de finale van het nk Poetry Slam, en ook stond hij op podia als iPoetry, Lowlands, het Gedichtenbal en de Zwarte Cross. Crowdsurfen op laag water is zijn langverwachte debuutbundel.

'Eindelijk weer een jonge dichter met een grote mond. En hij maakt het nog waar ook.' menno wigman

In 'De buitendeur' gaat het in bijna elke cyclus om de drang zich te bevrijden, een uitweg te vinden. Een kind snakt naar lucht in de door bijgeloof, fatalisme en angst beheerste wereld van een archetypisch platteland. Een zoon maakt zich los uit de ogen van zijn dementerende en stervende vader. Een dichter weegt zijn schrijven in het licht van de eindigheid en zoekt `de kleur die ontbrak . Een schrijver stuurt zijn verbeelding de wereld in, op zoek naar 'onbruikbare levens' en komt uit in Palestina en Congo. De wereld laat Ducal niet onverschillig, zo blijkt uit deze bezielde, betrokken gedichten.

In Hier kijken we naar beschrijft Hannah van Wieringen een naadloze nacht in de stad, temt een zeepaardje, telefoneert voor een open raam, bestudeert een panda, is sceptisch over wat de taal vermag, bezingt toch het woord 'alles', alsook een dode eend en een doorkijkblouse. Ze reist af naar het maanwater en neemt afscheid van een jongen die je kunt vertrouwen.

 

 Op 19 oktober 2013 overleed de romanschrijver Thomas Blondeau op vijfendertigjarige leeftijd. Maar weinigen weten dat hij naast romans ook prachtige gedichten schreef. Hij sprak regelmatig de wens uit een dichtbundel uit te brengen. Als eerbetoon aan deze jonggestorven schrijver is er een keuze gemaakt uit zijn nagelaten poëzie. Mijn beste gedicht dat u nooit zult lezen verschijnt op Gedichtendag, 30 januari a.s., die het startschot vormt van de Poëzieweek. Het cahier bevat ook de tekst ‘Mijn beste gedicht dat u nooit zult lezen’ van Thomas Blondeau die in september 2010 werd gepubliceerd op cobra.be, met een nawoord van Ellen Deckwitz.

 

'De eerste letter' stelt wilskrachtig paal en perk aan alle mogelijke angsten die de mens kunnen bedreigen. In een gevecht tussen besluiteloosheid en karaktervastheid schrijft Marsman over liefde, verlies, bang zijn, en vooral over verder willen. De grondtoon van deze bundel is nog krachtiger dan haar alom bejubelde debuut, waarvan 3.000 exemplaren verkocht werden.

 

Krijn Peter Hesselink is een oorspronkelijke geest, schreef De Groene Amsterdammer over zijn debuut Als geen ander. Ook met zijn vierde dichtbundel verrast hij: hij weet de frisheid van zijn eersteling te combineren met een gerijpt besef van de eigen tekortkomingen.
In Als niemand vangt onderzoekt Hesselink wat er gebeurt als je op jezelf teruggeworpen wordt. Het kind dat de regels van het spel nog niet begrijpt. De volwassene die de verlokkingen en kwellingen van de liefde verkent. Even beeldend als trefzeker schetst Hesselink de momenten waarop pijnlijk duidelijk wordt waar hij staat.

Nauwlettend volgt mijn vader hoe mijn vingers
het bord aftasten naar wat laatste kruimels
een evenbeeld dat nog weet te genieten
een bord dat zich in glanzend wit hervindt

mijn vader sluit de ogen en probeert
de smaak nog even vast te houden, maar
de wijn lost op in speeksel, niemand weet
of hij nog wakker wordt

en of ik hier dan nog zal zitten

Krijn Peter Hesselink debuteerde in 2008 met de dichtbundel Als geen ander, gevolgd door Stil alarm en De uitputting voorbij. Hij was ook vertaler van onder anderen Breyten Breytenbach. Momenteel werkt hij aan zijn debuutroman.

 

De schoolreünie - er zijn mensen die zich niets leukers kunnen voorstellen, terwijl anderen de uitnodiging meteen bij het oud papier gooien. Waar de een graag wil weten "wat er van de ander geworden is", houdt die ander dat liever voor zichzelf.

Peter Drehmanns twijfelde over de reünie van zijn 'klas van 1971', een klas op de katholieke jongensschool in het Limburgse Haelen (nabij Roermond), en besloot niet te gaan. Hij stelde zich de jongens voor als de mannen die inmiddels hebben vastgesteld wat er van hun dromen terecht is gekomen. Dat resulteerde in mooie, wrange, trieste, geestige, opbeurende en klaaglijke gedichten op over de mannen die het nu zijn: over Marcel op de grote vaart en over Sjeng 'met beestenbloed onder de nagels'.
De gedichten in "Graafschade" zijn verhalen vol liefde en scheiding, werk en kinderen, dood en geluk; verhalen kortom, die lezen als het logboek van 'Het Leven' zelf. Drehmanns weet op zijn eigen onnavolgbare wijze de portretten te ontdoen van elke opsmuk, alsof de verhalen zichzelf in al hun eenvoud aan hem hebben verteld. Genoteerd in een glasharde stijl, maar altijd vol mededogen, want ja, de dichter is een van hen.

Peter Drehmanns schrijft proza en poëzie. Hij publiceerde eerder de dichtbundels "Hedendaags reisadvies" (2011) en "Onder nog onopgehelderde omstandigheden" (2012).

De veertig van Heytze is de ultieme keuze uit de wagonladingen aan poëzie die Ingmar Heytze gelezen heeft. Het zijn gedichten die volgens de dichter `soms zo mooi zijn dat ik weet dat ik het nooit zal kunnen, soms zo vreemd dat het me uitdaagt om zelf zoiets te proberen, soms zo herkenbaar dat ik bijna vergeet dat ik het niet zelf heb geschreven .
Bij elk opgenomen gedicht schreef Heytze een toelichting, waarin hij vertelt hoe het betreffende gedicht in zijn hoofd weerkaatst.
Is poëzie ondoorgrondelijk? Niet als Ingmar Heytze je gids is en zijn aanstekelijke blik met je deelt.

Ingmar Heytze publiceerde tien dichtbundels, drie dagboeken en een bundel miniaturen. In 2008 ontving hij de C.C.S. Croneprijs voor zijn gehele oeuvre.

 

Wie heeft nog nooit gezegd ik vin je zo lief? En wie heeft nog nooit gedacht Ik ben een God in 't diepst van mijn gedachten? Sommige regels keren steeds weer terug. In dromen (Groots en meeslepend wil ik leven!), in advertenties (Een nieuwe lente) of in verzuchtingen (tussen droom en daad staan wetten in de weg). Allemaal regels die tot het dagelijks taalgebruik zijn gaan behoren, maar die oorspronkelijk deel uitmaakten van een gedicht.
Poëzie heeft in de Nederlandse literatuur altijd een belangrijke plaats ingenomen. En er zijn talloze gedichten die iedereen kent, of waarvan enkele regels in het gemeenschappelijk geheugen gegrift staan.
Domweg gelukkig, in de Dapperstraat bevat al die beroemde gedichten, van het allereerste begin: Hebban olla vogala, tot de dag van vandaag: Sterven doe je niet ineens, maar af en toe 'n beetje.
Alle grote dichters uit onze literatuur én de 'kleintjes' die zich met één gedicht onsterfelijk hebben gemaakt, zijn vertegenwoordigd.

Deze nieuwe editie is uitgebreid en verbeterd

'Het boek bevat prachtige gedichten, een vermakelijke inleiding, een bijna wetenschappelijke bronvermelding en een register op titels, beginregels en klassieke regels.' de Volkskrant

'De bloemlezing van Aarts en Van Etten is zelfs bijzonder goed.' Het Parool

'Dit boek is te beschouwen als het zakbijbeltje voor de ware poëzieliefhebber.' Leidsch Dagblad

In 1763 verscheen in Amsterdam de satirische novelle De edelman, het in het diepste geheim en in het Frans geschreven debuut van Belle van Zuylen (1740-1805). Deze mijlpaal in de Nederlandse literatuur bevat, hoe kort ook, een schitterende aanval van de destijds 23-jarige Isabelle van Tuyll van Serooskerken, zoals Belle officieel heette, op haar eigen milieu: de adel. Toen het geheim uitkwam, slaagde haar woedende vader erin de hele oplage op te kopen en te vernietigen. Op drie exemplaren na. Zijn toorn moet gewekt zijn door de onvergetelijke scène waarin een jonkvrouw die zich schaken laat, langs een touw uit haar raam klimt maar van tevoren voor het maken van een zachte landing een laagje schilderijen op de grond heeft laten vieren: familieportretten van haar voorvaderen.

In 2013 was het 250 jaar geleden dat De edelman verscheen. Tijd voor een nieuwe, sprankelende vertaling, van de hand van Rosalien van Witsen, maar niet zonder een prachtig begeleidend stuk, speciaal voor deze feestelijke gelegenheid geschreven door Nelleke Noordervliet (1945), sinds jaar en dag kritisch bewonderaarster van Belle van Zuylens werk.

 

Les Murray bezingt de rijkdom van het leven in verhalende gedichten, aforistische fragmenten, portretten van mensen en dieren en de Australische outback, nu eens vol zelfspot en humoristisch provocerend, dan weer innig en gemoedelijk.

 

Oosterhuis' Arthur zingt als een messias over een nieuwe wereldstad

Fascinerend muziektheater

Koning Arthur; de ridders van de Tafelronde; de zoektocht naar de Graal. Bijna iedereen heeft ooit wel iets van dat verhaal opgevangen. En de overspelige liefde tussen Arthurs vrouw Guinevere en zijn vriend Lanceloet is een in honderden romans en fi lms gevarieerd thema. De mondelinge verhalen over de Keltische Koning Arthur uit de vijfde eeuw werden in de Middeleeuw n door talloze dichters uit heel Europa op schrift gesteld. Dit gebeurt tot op de dag van vandaag.

Ook Oosterhuis zet die traditie voort met Arthur, koning van een nieuwe wereld. Met zijn sonore stem leest Oosterhuis het hele verhaal voor, op filmische muziek van Stijn van der Loo. Is Arthur in Oosterhuisâ versie een messiaanse gestalte, een â heilandâ ? De laatste hoofdstukken van deze 21e-eeuwse Arthurroman ontleent Oosterhuis niet aan oude Keltische en middeleeuwse bronnen. Hier begint een nieuw, groot verhaal, met Arthurs lied over de nieuwe wereldstad.

 

In zijn derde dichtbundel herneemt Thomas Möhlmann het perspectief van zijn eerdere bundels, door ditmaal de ruimte die wij innemen te verbeelden. Möhlmann laat de lezer verdwalen in taal én betekenis, een kunst die velen roemen in zijn poëzie. Naadloos laat hij gedichten en thema's elkaar opvolgen, om zijn rode draad soms weer net zo gemakkelijk te doorbreken. Een bijna lyrische liefde voor een herkenbare jij-figuur overkoepelt het geheel en keert steeds weer terug.
Waar we wonen biedt klinkende gedichten zonder opsmuk, voor iedereen verstaanbaar en toch uitdagend en verraderlijk op elke pagina.

Thomas Möhlmanns debuutbundel De vloeibare jongen (2005) werd genomineerd voor de C. Buddingh'-prijs en bekroond met de Lucy B. & C.W. van der Hoogt-prijs. Ook zijn tweede bundel, Kranen open (2009), werd alom enthousiast ontvangen, werd genomineerd voor de Jo Peters Poëzieprijs en was Aanbeveling van de Poëzieclub voor het najaar van 2009. Hij stelde meerdere bloemlezingen samen en is onder meer redacteur van poëzietijdschrift Awater.

Over De vloeibare jongen:
'In het vinden van een betekenisvolle verhouding tussen detail en geheel, tussen suggestie en beschrijving is hij meesterlijk geslaagd.'
jury lucy b. & c.w. van der hoogt-prijs

Over Kranen open:
'Een vriendelijke stem met een gruwelijke boodschap. Thomas Möhlmann confronteert zijn lezers op aangrijpende wijze.'
de groene amsterdammer

'Möhlmann weet hoe taal de logica kan doorbreken. Zijn poëzie lijkt door filosofische vragen gevoed, maar wat hij schrijft is pure lyriek.'
nrc handelsblad

 

In de poëzie van Arthur Docters van Leeuwen gaat het over de liefde, de dood, over dromen en over de wereld. Een wereld die niet altijd mooi is, maar ook vaak wreed en verschrikkelijk.
Weggewaaid excelleert in kernachtigheid en ironie. Een opzienbarend poëziedebuut.

Arthur Docters van Leeuwen (1945) heeft vele belangrijke functies vervuld. Hij was onder meer hoofd van de bvd, procureur-generaal bij het gerechtshof te Den Haag en voorzitter van de Autoriteit Financiële Markten (afm). Nu is hij senior research fellow bij de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur en geeft hij institutionele adviezen, onder meer aan het ministerie van Buitenlandse Zaken. Tevens is hij teruggekeerd naar zijn eerste liefde: schrijven. Ditmaal schrijft hij geen verhalen of sprookjes, maar gedichten.

Over Late sprookjes (2011):
'Ik heb het met ontzettend veel plezier gelezen. Prachtig leuke sprookjes, alsof je Harry Potter openslaat.'
matthijs van nieuwkerk

 

De wereld om je heen vergeten. Reizen naar plekken vol raadsels, schimmen en vreemde stemmen. De gedichten van Annelie David betoveren. Soms lijken het sprookjes voor volwassenen, soms verkent ze nieuwe paden; niet verwonderlijk voor iemand die zelf lang op zoek is geweest naar een plek om te blijven.Voor elke sfeer kiest Annelie David een andere vorm, van prozagedicht tot vrij vers.

Deze prachtige exploratieve bundel bevat een eerste selectie van een dichter die met schwung en humor een eigen weg kiest, en wordt 'ondersteund' door illustraties van Guido van Driel.

half slapend laat ik geesten toe
ze trekken in en uit mijn kleine kamer
onbekommerd schudden ze hun ledematen
ergens vallen spullen als druppels water
ik denk dat ik mij in de andere kamer hoor praten
nauwelijks hoorbaar zeg ik: je mag één keer kijken
kijk je een tweede keer vergeet je wat je hebt gezien

 

Wim Hofman (Oostkapelle 1941, woont in Vlissingen) begon met het publiceren van zijn gedichten in 1998. Werk van hem verscheen in literaire tijdschriften als Tirade en Raster. Zijn eerste dichtbundel Wat we hadden en wat niet werd uitgebracht in 2003. Laat ons drinken is zijn vierde bundel. De titel is een respons op een lange litanieachtige tekst waarbij het glas geheven wordt op dieren zowel als mensen, op filosofen, zeekomkommers, en glasblazers. In andere, soms verstilde, landschappelijke gedichten komen ook nogal eens dieren terug, vogels vooral, de een muzikaler dan de andere, maar ook krabben, een krekel of een worm die gezien wordt als de onwillige uitvinder en ontwerper van het vraagteken. De bundel bevat een aantal autobiografische teksten, zoals de herinnering aan een onweer of een kinderbegraafplaatsje, maar ook een gedicht dat uitgaat van een dagboektekst van Paul Klee uit 1906. Dat is niet vreemd als men bedenkt dat deze Duits-Zwitserse kunstenaar een belangrijke inspiratiebron is voor Hofman, behalve dichter, ook beeldend kunstenaar en illustrator. Dit jaar(2013) ontvangt hij van de P.C.Hooftstichting de Max-Velthuijs-prijs voor zijn illustratief werk. Mede daarom zijn in deze bundel enkele tekeningen van zijn hand opgenomen.

 

Nog niet eens zeventigen nu al volop tijdom wat ik nog een beetje kanieder jaar slechter te kunnen. Nee, je hoort Korteweg niet klagen. In Waar ik nooit goed in was steeds slechter kunnen, zijn twaalfde bundel, gaat hij gewoon door waarmee hij bezig was in zijn vorige bundel, Ouderen zijn het gelukkigst. Hij blijft met opgewekt gemoed genoegen nemen met de beperkingen van de nakende ouderdom. De achterbank van schoolreisjes is immers onbereikbaar. En de kunst van het tegen de muur opvliegen is ook niet iedereen gegeven. Toegegeven, je kunt dingen niet meer. Dat is erg, maar het zijn meestal toch al dingen die je niet goed kon. En dat maakt het minder erg.

 

In zeer korte, humoristische en raadselachtige vertellingen wordt ingezoomd op de dagelijkse avontuurtjes van een naamloze hoofdpersoon. Soms lijkt hij als twee druppels water op de auteur, maar hij lijkt vooral op de westerse mens, deze angstige gevangene van de consumptiemaatschappij. Zonder moreel en ideologisch kompas bevredigt hij stuurloos zijn verlangens. Hoop op een betere wereld is er niet meer, maar ook in deze wereld valt er nog genoeg te lachen.

 

In haar poëzie toont Frouke Arns de mysteries van het alledaagse in fragmenten uit levens van mensen die je misschien kent. Met een niets ontziend oog voor detail en een opgewekte toon waaronder het venijn echter altijd sluimert.

Frouke Arns schrijft poëzie en proza. Haar gedichten zijn gepubliceerd in tijdschriften, verzamelbundels en poëziekalenders. Zij las haar poëzie voor op o.a. Dichters in de Prinsentuin en Onbederf'lijk Vers. Mensen die je misschien kent is haar debuut.


Fragment uit: Vreemde huizen kraken anders

Op de deur hangen briefjes in een taal die je niet verstaat.Er groeit een plantje uit een boon op het aanrecht. Iets wat ontkiemt
heeft zwaartekracht nodig om de groeirichting te bepalen;
astronauten hebben dat in het heelal ontdekt.

Soms tuur je nog naar die foto en je zou zweren
dat hij opstijgt, steeds als je wegkijkt.

Is deze poëzie nog wel poëzie? Dit is kant noch wal, in deze bundel liggen gedichten bij elkaar die in hun zilte werkelijkheid de dag doornemen, allemaal anders, heel veelvormig. Rijk van taal en beeld maar in toom gehouden door de vormen, door de stoute muze die ze groots maakt maar ook weer ineen laat schrompelen. Gedichten die ritmisch kwispelen, beweeglijk maar loom, als door de zon gekoesterd en zoals de dichter zegt: zonder `houvast of string .

 

Is dat wel iets
Hij smijt haar op het bed, dat moet,
die coltrui moet uit,
de rest ook, een scheur is niet erg, hij moet snel
met zijn huid
op haar huid gaan liggen; zij is onderkoeld.
Of dat wel iets voor mij is? Natuurlijk.
Als het lukt met die poriën, dan is zij gered!
Ik ben oud genoeg; ik weet
tot welke combinaties deze context leidt.
Ze zweet en ze hoest en ze moet hem nu voelen.
De kajuit wat een mooie kajuit is een kajuit
rond een rat. Voor het leven.


Na het succesvolle de Slalom soft schreef Paul Bogaert een verrassende dichtbundel over het dagelijkse leven.
Paul Bogaert: `Deze bundel gedichten had eerst MAN & VROUW als titel.
Een poging om de geslachten eens goed te belichten.
Ons verlangen is een betere vlag voor de lading: een duidelijk overzicht van wat we zeker weten over wat ons allemaal drijft

 

Als de liefde een bloem is, dan is Rodaan Al Galidi de tuinman die zijn planten water geeft, ze tot bloei brengt en ze verslagen ziet verwelken. De beeldspraak in zijn poëzie laat je niet los. Rodaan leidt je naar een wereld waarin je met de liefde kunt praten en waarin de eenzaamheid een kamer in je huis bewoont. En dan is er nog de geliefde, die steeds aanwezig is, ook al is ze er niet. ‘Liever niet’, antwoordt de liefde is onweerstaanbaar. Liefdeslyriek zonder genade.

 

Op de haar kenmerkende trefzekere en peinzende toon behandelt de dichteres in deze nieuwe bundel de oude thema’s reizen, familie, de natuur, het land en de stad, maar het gaat in deze gedichten vooral over het waarnemen van de verandering, in de gevoelens, in het landschap, in de seizoenen. De reizen zijn niet zozeer beschrijvingen van vreemde plekken, als wel manieren om de eigen beweegredenen te onderzoeken. In de details, bijna achteloos gegeven, zit een tragiek die teder opgeroepen wordt. Ogenschijnlijk gebeurt er weinig, maar bij nader inzien veel meer dan je denkt.

 

Swanborn maakt ons stil, oordeelde de jury van de J.C. Bloem-poëzieprijs over de bundel Tot ook ik verwaai. En die stilte is precies wat Peter Swanborn wil benoemen. Met zijn gedichten probeert hij, als vele, roemruchte voorgangers, woorden te vinden voor het onzegbare. In zijn nieuwe bundel Het huis woont in mij vecht een verteller verwoed tegen het verval en de onbetrouwbaarheid van zijn herinneringen. In heldere, afgewogen gedichten volgt Swanborn de draad die hem terugvoert naar het huis van zijn jeugd. Maar die draad blijkt te kort: hij kan er nét niet bij. Voorvaderen, vergeten vrienden en verloren geliefden tonen hem dat zijn verleden een eigen leven leidt op een verlaten strand, in een drassig ven of achter de dichtgetimmerde ramen van z n eigen hoofd. Peter Swanborn (1963) schrijft gedichten, liedteksten, korte verhalen en is literair medewerker van de Volkskrant. Zijn poëzie verscheen onder meer in Het Liegend Konijn, Modern Poetry in Translation (Groot-Brittannië), Revue Europe en Action poétique (Frankrijk), Talisman (Verenigde Staten) en Tortuca, het tijdschrift waarvan hij sinds 2006 redactielid is. Eerder verschenen Bij het zien van zijn lichaam (nominatie C. Buddingh -prijs 2008), Een koud bad (nominatie PZCpublieksprijs 2009) en Tot ook ik verwaai (nominatie J.C. Bloempoëzieprijs 2011).

 

Niet over het Spaarne! is een keuze uit de gedichten die Sylvia Hubers schreef tijdens de vier jaar van haar stadsdichterschap. Bavocentristisch én universeel, ernstig en kolderiek, vol brutale vragen en schuchtere antwoorden: in zijn grilligheid een echte Hubersbundel, die ook veel poëzieliefhebbers buiten Haarlem zal raken.

Over God gaf ons apparaten:

'Ik luister graag naar Sylvia Hubers. Na een optreden van haar weet ik altijd weer dat met taal alles mogelijk is.' sargasso.nl

 

In 'Zoek de zeesnuiver' zweept Rigter taal en beeld op tot niets. Hij pioniert alsof het moet, alsof vooronderstellingen zijwieltjes van de geest zijn. Alsof deze zee van steen daarmee iets openbreekt. Arnoud Rigter (1978) publiceerde in o.a. De Gids, DBNL, nY, DWB en Hollands Maandblad. De afgelopen tien jaar deed hij ongeveer vierhonderd optredens. Hij is de helft van IKEGO, een multidisciplinair duo. Over 'Her duimzuigend fossiel'(een pre-debutale buitenissigheid): Fris als een goede sashimi - 8weekly Poëtische kathedralenbouwer - Eindhovens Dagblad Rekt blijmoedig ons begrip van poëzie op - De Recensent Uhm - Triviaal Dagblad

 

'Maarten van der Graaff is zowel dichter als vernieuwer. Hij is een scherp luisteraar en heeft lef. Godzijdank is hij ook een lyricus en maakt muziek van alle wanorde. Maarten van der Graaff is onbetwist een nieuwe en spitsvondige stem in de poëzie.' - Erik Lindner Vluchtautogedichten is de enige echt vrije encyclopedie. Zo praten figuren uit een bouquetreeksroman over verveling. Zo voorspelt de jonge debutant de dood van een prominente collega. Iemand vaart op een cruiseschip richting het onmogelijke. Een anti-encyclopedie dus, maar ook de zoektocht van een dichter die de hele nacht onderweg is door duister gebied, met een gedicht in zijn achterbak, op zoek naar levensvatbare ruimte. Maarten van der Graaff (1987) publiceerde poëzie en proza in o.a. De Revisor, nY, De Brakke Hond, DW B en Het Liegend Konijn. Van minuut tot minuut zou er niets van mij overblijven. Een wandeling met aan weerskanten bedwelmende aspecten leerde mij dit. Ik brak een angst aan die hier op had gewacht.

 

In Papieren veulens zoekt Hanneke van Eijken in een heldere, zintuiglijke stijl de grenzen van steden op, ze bouwt huizen en verkent schaduwkamers. Ze aait straathonden en fantasievogels, volgt bewoners achter muren van glas en steen.
In sterke zinnen schept ze een wereld waar alles mogelijk is. Zwijgend dragen ballonverkopers een lucht vol roze beren, antilopen schieten langs ramen. Nieuwe gronden worden zorgvuldig gemeten.
Papieren veulens is klankrijk, muzikaal en licht van toon, maar schuwt nachtdieren niet. De zinnen uit dit debuut blijven als drafpassen nog lang nadansen.

Hanneke van Eijken (1981) is dichter en jurist. Ze publiceerde reeds in verschillende literaire tijdschriften (o.a. Tirade, Het Liegend Konijn en Deus ex Machina) en ze droeg haar werk voor op grote literaire podia en op festivals als Lowlands en De Parade. In 2012 won ze de Jotie T'Hooft Poëzieprijs. Naast poëzie schrijft ze een proefschrift aan de Universiteit Utrecht over Europees burgerschap. Papieren veulens is haar langverwachte debuutbundel.

'Onbevreesd gevoelig en genadeloos precies. Papieren veulens is een debuut om te kopen, te lezen, te herlezen, te koesteren.' thomas möhlmann

'Hanneke van Eijken heeft als dichter vrij reizen door mensen, ruimte en tijd. Dat talent pakt ze met beide handen aan, als een geschenk; ze kijkt zorgvuldig en doet daarvan nóg zorgvuldiger verslag in kraakheldere poëzie, die de lezer de mogelijkheid geeft om haar na te reizen.' ingmar heytze

Stemmen van Den Haag is een unieke verzameling gedichten, waarin straten, pleinen en statige huizen in de zeventiende-eeuwse hofstad het woord nemen en de lezer in dichtvorm toespreken. Er treden maar liefst 150 stemmen op, van Binnenhof en Ridderzaal tot stadhuis en Grote Kerk, tot Lange Poten, Plein en Spui, Voorhout, Bierkade, Kneuterdijk of het koninklijk Noordeinde en de schunnige Bagijnestraat. Geen enkele andere wereldstad is op zo'n complete manier in poëzie beschreven. Constantijn Huygens heeft al deze locaties in het historische centrum elk een eigen stem gegeven _ maar wel een Latíjnse stem. Voor deze schitterende tweetalige uitgave hebben Frans Blom en Ilja Leonard Pfeijffer ze stuk voor stuk meesterlijk vertaald. Stemmen van Den Haag is gemaakt voor liefhebbers van historisch erfgoed dat spreekt, van Latijn dat leeft en van sprankelende hedendaagse poëzie. Vele prachtige illustraties tonen de plekken zoals ze er destijds uitzagen en maken dit boek tot een bijzondere kennismaking met Huygens' weergaloze poëzie en het zeventiende-eeuwse Den Haag. Frans Blom is specialist op het gebied van Huygens en de Gouden Eeuw aan de Universiteit van Amsterdam. Ilja Leonard Pfeijffer is dichter, columnist, romanschrijver en taalvirtuoos.

Het is wit in mijn hoofd. Kan iemand me details geven?
Ik sta in het midden van een verbijsterd heelal.

 

 

F. van Dixhoorn heeft een heel eigen geluid in de Nederlandse poezie. Er zijn weinig dichters met zo n geconcentreerd oeuvre, waarin zo weinig woorden zo veel betekenissen oproepen. Zijn nieuwe bundel bestaat uit twee gedichten, die in twee afzonderlijke boekjes worden gepresenteerd. Die gedichten, `De zon in de pan en `4. De zon in de pan , vormen twee parallelle universums, twee spiegelwerelden. De spanning ontstaat daar waar die twee werelden langs elkaar schuren, waar er dwarsverbanden gelegd kunnen worden of waar zich minieme verschuivingen voordoen.
Zo bezwerend en ritmisch als de muziek van John Cage en Morton Feldman, zo hypnotiserend en op een verraderlijke manier rustgevend is de poezie van F. van Dixhoorn. De zon in de pan is opnieuw een knuppel in het hoenderhok van de dichtkunst.

 

Hoeveel waarheid kan een gedicht verdragen? Hoeveel gedicht kan de waarheid verdragen? Wat is waarheid? Wat is waar? Wat niet? De mond van de waarheid is een vraag- en antwoordspel, een muzikaal opgebouwde reeks gedichten die laveren tussen de klippen van de harde naakte feiten en de wilde droombevlogen fictie. Erik Bindervoet studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Tijdens de bezetting van een universiteitsgebouw in 1982 ontmoette hij Robbert-Jan Henkes. Sinds die bezetting maken Bindervoet en Henkes samen Platforum, een onregelmatig maar geregeld verschijnend literair-maritiem-filosofisch tijdschrift voor expliciete lyriek, poëzie, vertalingen, tekeningen en kennisvelden die in de belangstelling staan. Oorspronkelijk werd Platforum opgericht om commentaar te leveren op de gebeurtenissen tijdens de bezetting, maar al gauw stonden er bijdragen van een heel ander soort in het tweemanstijdschrift. De samenwerking gaat verder dan het maken van Platforum. Vanaf 1986 publiceren Bindervoet en Henkes in het tijdschrift Hollands Maandblad, Filosofie Magazine en andere periodieken. Bindervoet en Henkes hebben samen veel vertaald, onder meer Tarkovski, Mariëngof, Joyce, De Quincey, Stanshall en Shakespeare. Verder treden ze samen veel op, onder andere op Crossing Border, Uitmarkt, Double Talk, Oerol, Perdu, De Nachten en VPRO Music Hall. Erik Bindervoet maakt schilderijen en tekeningen en is dichter. Zijn dichtdebuut Tijdelijk zelfportret met hoofd en plaatsbepaling, oranje werd door de pers goed ontvangen en genomineerd voor de C. Buddingh'-prijs 1996. Erik Bindervoet woont in Amsterdam.

Hoe vind je houvast in een wereld waar alles caleidoscopisch beweegt? Waar huishoudelijke voorwerpen, land- en stadschappen, dieren en geluiden hun eigen gan blijven gaan? Bernke Klein Zandvoort ziet overal beweging. Ziet muurtjes hordelopen, een kanaal uit een huis groeien, jassen aanmeren en een vriend uit het universum in zijn handen dragen. Maar ziet ook hoe beweging stolt tot vaste plekken: straten, pleinen en alle sporen die mensen daarin weggelegd hebben. Als een jongleur houdt ze beelden en gedachten in de lucht, tot er onvermijdelijk toch iets valt, of ze wat morst – over een slobberweggetje klim ik, een emmer / in zichzelf klotsend water / de heuvel op.

Bernke Klein Zandvoort (1987) volgde de afdeling Beeld & Taal van de Gerrit Rietveld Academie. Zij debuteerde met gedichten in De Revisor, en publiceerde online verhalen over haar nieuwe woonplaats Londen, The English Hours.
Uitzicht is een afstand die zich omkeert is haar debuut.

In haar poëziedebuut Laten we mijn lichaam delen laat Iris Brunia de lezer dichtbij komen zonder dat ze zich laat omhelzen. Ze excelleert daarbij in vreemde wendingen die nergens gekunsteld zijn. Hiermee geeft ze de alledaagse absurditeit plaats en zin. Iris Brunia (1977) publiceerde haar gedichten onder andere in Tirade en Hollands Maandblad, en won de Hollands Maandblad Schrijversbeurs voor poëzie.

 

Op de haar kenmerkende trefzekere en peinzende toon behandelt de dichteres in deze nieuwe bundel de oude thema s reizen, familie, de natuur, het land en de stad, maar het gaat in deze gedichten vooral over het waarnemen van de verandering, in de gevoelens, in het landschap, in de seizoenen. De reizen zijn niet zozeer beschrijvingen van vreemde plekken, als wel manieren om de eigen beweegredenen te onderzoeken. In de details, bijna achteloos gegeven, zit een tragiek die teder opgeroepen wordt. Ogenschijnlijk gebeurt er weinig, maar bij nader inzien veel meer dan je denkt.

 

Alsof de tijd niet bestaat zo dicht H.H. ter Balkt. Al tientallen jaren is hij een baken in de woelige zee van de Nederlandse poëzie. Hij trekt zich niets aan van modes en trends, en gaat voort op het ooit door hem ingeslagen pad. Zijn stem klinkt machtig, beurtelings aanzwellend en dempend, opgewekt of dreigend, vitaal en nooit somber. Aan zijn vele Laaglandse hymnen voegt hij er in zijn nieuwe bundel Vliegtuigmagneet, weer twaalf toe imposante staaltjes van zijn kunnen, die ooit een hoogst onorthodoxe, poëtische geschiedenis van de lage landen zullen vormen.

t Licht verbitterde craquelé van het jaar
siddert door de wolk, het kroos; de herfsttijlozen.
Leve de zwanenvluchten, leve de beken.

Het watermolenrad kreunt als houten treden.
Hopbellen bleek groengeel als de achttiende eeuw.
Septemberregen wist straks vredig het zicht uit.

 

In Bewegend doel wisselt de dichter onophoudelijk van rol. Hij is kunstenaar en burgerman, en laat zich in deze hoedanigheden schoonmaker of psychonaut noemen. Hij zoekt in zijn huis naar het goud en vindt zichzelf terug als blinde stumper die met bloedend tandvlees langs de deuren gaat om zijn liederen te slijten. Maar ook is hij popster en acteur, en onderzoekt hij hoe deze personages hem vervormen. Zoals gewoonlijk in het werk van Hamel wordt er een waaier aan onderwerpen gethematiseerd. Er is een gedicht over depressie, over een Egyptische godin, over het woordje zwoel en over een advocatenkantoor. Er is zelfs een gedicht over ideeënarmoede, want zoals er emotietelevisie en ervaringstheater bestaat, zo bestaat er ook bekentenispoëzie, latexallergie, scheurbuik en donkere materie.

Micha Hamel (1970) is componist, dichter, en dirigent. Hij componeerde orkestwerken, liederen, en kamermuziek voor de concertzaal en muziek voor dans en theater. Zijn tragische operette Snow White (2008) was een landelijk succes. In juni 2012 was hij `componist in focus¿ op het Holland Festival, voor welke gelegenheid hij twee omvangrijke muziektheatervoorstellingen maakte: Requiem en De Rode Kimono. Hamel debuteerde in 2004 met Alle enen opgeteld, dat bekroond werd met de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs, en publiceerde vervolgens Luchtwortels (2006) en Nu je het vraagt (2010).

Beheerst, subtiel, trefzeker: de poëtische ontdekking van de laatste jaren 'Dat zijn we. Schepsels die een heuvel opgaan.' Zo luidt het motto van Anne Carson dat Miriam van Hee meegeeft aan 'De bramenpluk, de eerste bundel met nieuw werk sinds Achter de bergen uit 1996. Inmiddels behoort ze tot de meest geliefde dichters van Nederland en Vlaanderen, en wint haar werk ook over de taalgrenzen aan populariteit: 'Miriam Van Hee is de poëtische ontdekking van de laatste jaren,' schreef de bekende Franstalige auteur en criticus Jacques De Decker in Magazine Littéraire. De bramenpluk bevat gedichten over reizen, landschappen, dieren, kunst en liefde. Met subtiele observaties en een ingehouden taal snijdt Van Hee de grote thema's van het leven aan.